Ο Αυτόνομος Ενωτικός. Ο φοιτητής. Ο σύζυγος. Ο Έλληνας της Κύπρου που δολοφονήθηκε από την Ελληνική Αστυνομία της αστικής δεξιάς. Ένα παιδί Ενωτικής οικογένειας από την επαρχία της Αμμοχώστου. Ο Ιάκωβος Κουμής.
Αμέσως μετά την εισβολή παίρνει μέρος στις αντικατοχικές κινητοποιήσεις και συμμετέχει ενεργά στην «Επιτροπή Αυτοδιάθεσης Κύπρου». Ο Αυτόνομος Ενωτικός χώρος δίνει το παρών του στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Φοιτητής στο Πολιτικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, το 1980 συμμετέχει ενεργά σε όλες τις αντιιμπεριαλιστικές κινητοποιήσεις. Όταν η κυβέρνηση του Γεώργιου Ράλλη αποφασίζει να επανεντάξει την Ελλάδα στο ΝΑΤΟ, ο Κουμής και οι σύντροφοι του συμμετέχουν ενεργά στις κινητοποιήσεις.
Στις 16 Νοεμβρίου συμμετέχει στη διαδήλωση προς την Αμερικανική Πρεσβεία, με κύρια συνθήματα εναντίον της επανένταξης της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ και κατά της Τουρκικής κατοχής της Κύπρου. Μετά από συμπλοκή με τα ΜΑΤ στην Πλατεία Συντάγματος μεταφέρεται στο Λαϊκό Νοσοκομείο όπου και αφήνει την τελευταία του πνοή την Κυριακή 23 Νοεμβρίου.
Στις 27 Νοεμβρίου, η σωρός του μεταφέρεται στην γενέτειρά του για λαϊκό προσκύνημα και κηδεύεται την επομένη στη Σωτήρα Αμμοχώστου ενώ την ίδια ώρα, μέσα σε μια φορτισμένη ατμόσφαιρα, τελείται τρισάγιο στον Ιερό Ναό Φανερωμένης στη Λευκωσία και ακολουθεί πορεία διαμαρτυρίας προς την Ελληνική Πρεσβεία της Λευκωσίας.
Ό,τι έχει μείνει από τον Ιάκωβο Κουμή κατά τη σύντομη πορεία του από το λαϊκό εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα, είναι το αγωνιστικό ήθος του και η κατάθεση ψυχής στα προσωπικά του τετράδια. Τον Ιούλιο του 1982, ο Λουκάς Αξελός, έκανε μια ανθολόγηση στο τεύχος 5 του περιοδικού «Τετράδια Πολιτικού Διαλόγου Έρευνας και Κριτικής».
Και ενώ τα κείμενα του χωρίζονται σε ημερολόγιο και ποιήματα, εντούτοις και τα δύο διακρίνονται για την εδραία πνευματική κατεύθυνση, η οποία πηγάζει από την κοινωνική και εθνική απελευθερωτική ιδεολογία. Ο πρόωρος χαμός του στάθηκε πηγή έμπνευσης για ποιητές τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα. Χαρακτηριστικό απόσπασμα από ποίημα του Ιάκωβου Κουμή αποτελεί το « Η γαλάζια σου μορφή με τυραννά… Γυρεύω μια σταγόνα λευτεριάς στα βήματά σου και σύ μ’ αρνήθης για τα συμφέροντά σου…». Γράφτηκε στις 22 Οκτωβρίου 1980 στην Αθήνα. Ένα μήνα πριν τη δολοφονία του.
ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΜΑΙ ΕΓΩ ΚΑΙ Η ΣΤΑΜΑΤΙΝΑ
Στάθηκα γιά κάμποση ώρα σ' εκείνο τό σημείο. Λίγο πρίν, οί φίλοι μου είχανε φύγει.
Έψαχνα μέσα στό πλήθος, νά κοιτάξω τούς πορευόμενους στά μάτια, μά έβλεπα μόνο τά πανώ καί τά συνθήματα γεμίζανε τ' αυτιά μου.
Ήταν ή ώρα πού άρχισαν νά ουρλιάζουν οί άνθρωποι, τρέχοντας νά σωθούν.
Έτρεξα καί γώ. Βρέθηκα μακριά από τό μακελειό.
Είμαι καλά, δέν έχω κανένα σημάδι από κλομπ.
Όλοι διαλύθηκαν σέ κλάσματα δευτερολέπτων. Είμαι μόνος μου. Τριγυρίζω εδώ καί κει.
Δέν υπάρχει τίποτα γύρω μου, μόνο μερικά πηγαδάκια, δέν ξέρω κανέναν.
Νά τραβήξω καί γώ γιά τό σπίτι.
Προχωράω. Λίγο πιό κάτω, κάποιοι πυροβολούν. Τά πόδια μου σφηνώθηκαν στο δρόμο. Νά πάω μπροστά; Γιατί νά πάω τόσο άδικα, χωρίς λόγο...
Είναι καλύτερα νά γυρίσω πίσω, δέν υπάρχει φόβος νά μέ σκοτώσουν. Πίσω είναι όλα ήρεμα, μόνο μπροστά πυροβολούν. Νά κάτσω σέ μιά καρέκλα, κάπου έδω. "Ανησυχώ — τί νά γίνεται άραγε;
Πυροβολισμοί πάλι. Ίσως σκοτώσουν κάποια παιδιά. Λες νά πάθω καί γώ τίποτα;
Θά μείνω έδώ, είναι πιό σίγουρο τό μέρος.
Μου έρχεται τό πρώτο χτύπημα στό κεφάλι.
Είναι πολλοί. Είμαι μόνος μου. Δέν μπορώ πιά νά σηκωθώ. Μέ χτυπάνε. Τό κεφάλι μου. Δέν σκέφτομαι τίποτα. Μόνο τό κεφάλι μου καί τό αίμα νά εκσφενδονίζεται.
Τούς βλέπω νά φεύγουν. Σηκώνομαι. Δέν αίσθάνομαι καθόλου καλά. Κάνω μερικά βήματα, ξαναπέφτω. Τό αίμα φεύγει, χωρίς νά μπορώ νά τό σταματήσω. Γατζώνομαι άπό μιά τζαμαρία. Τή βλέπω, θάναι ή σωτηρία μου.
Κοιτάω γύρω. Μά δεν υπάρχει άνθρωπος;
Μόνο ή βιτρίνα. Αυτό τό τζάμι θά μέ σώσα, κρατιέμαι γερά καί περιμένω νά μου
φέρει μπαμπάκι νά σταματήσω το αίμα, μά είναι τυφλός καί δέ βλέπει πώς είμαι.
Άνοιγα μιά πόρτα. Κάποιοι άνθρωποι πού δέν ξέρω μέ βοηθάνε.
Είναι όλα θολά. Ρωτάνε τ' όνομά μου. Νομίζω πώς τούς έχω πει.
Ιάκωβος Κουμής, Κύπριος φοιτητής.
Κανείς δέν μιλάει. Είναι κι άλλοι χτυπημένοι, εγώ όμως δέν καταλαβαίνω. Έρχεται ένα ασθενοφόρο. Μέ βάζουν μέσα. Εγώ, λέω, είμαι καλά, θά πρέπει νά υπάρχουν κι άλλοι, πιό σοβαρά από μένα.
Στή διαδρομή πού κάναμε γιά τό νοσοκομείο, έγώ είμαι ήδη ΝΕΚΡΟΣ.
Δέν μιλάω δέν σκέφτομαι. Μέ κατεβάζουν καί βρίσκομαι μπροστά σέ στολές —πάλι μπροστά σέ στολές;
Άσπρες μπλούζες. Μου κάνουν κρανιοανάταξη. Προσπαθούν νά κάνουν τό τρύπιο καί νεκρό πιά κεφάλι μου να λειτουργήσει, μά δέν είναι μηχανή, όπως αυτή πού μου βάζουνε γιά νά χτυπά ή καρδιά.
Περνά μιά βδομάδα ακόμα καρδιοχτυπώ μέ μιά μηχανή.
Στίς εφημερίδες διαβάζω πώς είμαι κλινικά νεκρός —κάπου άλλου πώς είμαι καλά.
Όλος ο κόσμος ξέρει πώς μέ χτύπησαν τά ΜΑΤ στήν πορεία του Πολυτεχνείου.
Όλοι συζητούν γι' αυτό καί ξέχασαν τόν άλλο θάνατο, μιας κοπελιάς πού τή λέγανε Σταματίνα. Δέν τήν ξέρω. Είχαμε τήν ίδια τύχη, μόνο πού αυτή πέθανε αμέσως. Τη θάψανε στά γρήγορα καί ξεχάστηκε.
Διάβασα καί γιά πολλούς τραυματισμούς. Γέμισαν τά νοσοκομεία μέ παιδιά.
Άκουσα απέξω νά συζητούν γιά μένα. Κοιτούσαν μιά εφημερίδα καί λέγαν «τί στο διάολο, δέν πέθανε ακόμα αυτός νά ησυχάσουμε;».
Σήμερα βαρέθηκε ή μηχανή ν' ακολουθεί τούς χτύπους τής καρδιάς μου καί πέθανα.
Πώς νά είμαι άραγε;
Μέ βάλανε σέ μιά εκκλησία καί μέ φύλαγαν τό βράδυ νά μή μέ κλέψουνε, γιατί, έλεγαν, δέν συμφέρει στήν κυβέρνηση νά γίνει νεκροψία καί νά μάθει ό κόσμος πώς πέθανα άπό τά κλόμπς τών ΜΑΤ.
Μετά από δύο μέρες μου έκαναν νεκροτομή. Ήρθε κι ό Ντουράντε, ό ιταλός
ιατροδικαστής, γιατί οί φίλοι μου δέν είχαν εμπιστοσύνη στό Γιαμαρέλλο.
Ό Γιαμαρέλλος δέν έκανε καί πολλά πράγματα. Ό Ντουράντε μετρούσε καί ξαναμετρούσε — τώρα καταλαβαίνω γιατί τόν φέρανε. Μέ πήραν στό χωριό μου καί μέ θάψανε.
Ό Γιαμαρέλλος είχε τό θράσος νά πει ότι ήμουν ασθενικός τύπος καί γι' αυτό
πέθανα.
Έτσι, λοιπόν, θάφτηκα καί γώ. Γυρίσαν όλοι στίς δουλειές τους, όπως καί τά
ΜΑΤ.
Βέβαια, οί δύο δολοφονίες δέν είναι τίποτε τό ιδιαίτερο. Μονάχα δύο ζωές χάθηκαν.
Μά σήμερα είμαι γώ καί ή Σταματίνα. Αύριο δέν ξέρουμε... Εμείς είμαστε νεκροί.
Εσύ; Εσείς;
Μαρία Κουμή
Εφημ. «Ελευθεροτυπία», 15 Νοέμβρη '81
Aυτόνομη Εθνικιστική Έκφραση ενάντια στην κατοχή για την ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΗ
ΜΑΥΡΕΣ ΤΑΞΙΑΡΧΙΕΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου